سبک‌شناسی لایه نحوی در داستان‌ قِران حبشی

ساختار نحوی یک متن، یکی از مهم‌ترین لایه‌ها و شاخص‌های تعیین سبک یک متن است. یک اثر هنری به‌صورت یک سیستم نظام‌مند است که همه عناصر آن با یکدیگر در ارتباط هستند. ساختار نحوی در خوانش متن بسیار مؤثر است و با معنای آن ارتباط تنگاتنگی دارد؛ به‌طوری‌که بخشی از ادراک ما از نشانه‌ها و شاخص‌های نحوی آن حاصل می‌شود. داستان قِران حبشی داستانی زیبا و حماسه‌ای منثور است درباره دلاوری و عیاری قِران حبشی که روایت‌پرداز ایرانی، ابوطاهر طرسوسی آن را در قرن ششم نوشته است. در این پژوهش لایه نحوی این داستان و تناسب آن با درون‌مایه اثر به روش توصیفی-تحلیلی بررسی شده است که مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی آن در لایه نحوی عبارت‌اند از: بسامد و فراوانی بالای فعل در جملات، فراوانی جمله‌های ساده، کوتاه و هم‌پایه، فراوانی وابسته‌های اسمی، تقدیم فعل بر مسندالیه و جابه‌جایی ارکان جمله به دلایل زیبایی‌شناختی و بلاغی، فراوانی فعل‌های کنشی و حرکتی و ایجاد صدای فعال، کاربرد بسیار افعال ساده و پیشوندی، بروز وجهیت (مدالیته) در فعل جمله، فراوانی وجه اخباری، نقش و سپس تناسب آهنگ افتان و خیزان با معنا و عاطفۀ موجود در کلام. همچنین پیوند جمله‌ها آمیخته‌ای از سبک گسسته و هم‌پایه است که کارکردی هنری در متن دارد.